Vandaag is het niet langer een uitzondering dat een Belgisch rijksinwoner niet enkel een buitenlands onroerend goed bezit, maar ook een buitenlands roerend inkomen. Denk maar aan een beleggingsportefeuille bij een buitenlandse bankier of vermogensbeheerder.
Maar hoe zit het in mekaar wanneer er een overlijden te betreuren valt ?
We bekijken dit in het volgende artikel.
Gevaar?
Het gevaar zit hem erin dat er tweemaal erfbelasting dient betaald te worden. We beperken ons hier tot het overlijden van een Belgisch rijksinwoner. M.a.w. iemand die op het ogenblik van zijn (of haar) overlijden, zijn/haar domicilie of zetel van vermogen in België gevestigd heeft.
Het resultaat is dan ook dat er erfbelasting in België verschuldigd zal zijn en dit op het wereldwijd vermogen van deze overleden Belgische rijksinwoner. Maar er zou zo wel eens dubbele belasting kunnen ontstaan. In Spanje bijvoorbeeld, waar vandaag menig Belg een buitenverblijf heeft, zijn er Spaanse successierechten verschuldigd op datgene dat een Spaanse erfgenaam erft. De woonplaats van de overledene is hierbij niet van belang. Bijkomend zijn de in Spanje gelegen roerende en onroerende goederen ook onderworpen aan de Spaanse successierechten. Hier is het dan weer niet van belang of hetzij de overledene hetzij de erfgenaam in Spanje woont. Dus toch anders dan wij in België kennen.
Om mogelijk dubbele belasting te vermijden hebben we toch dubbelbelastingverdragen ? Ja, maar deze zijn in het bijzonder aanwezig voor de directe belasting en niet voor de successierechten ! Enkel hebben we één dubbelbelastingverdrag inzake successierechten nl met Frankrijk.
Maar geen nood…
In onze Belgische wetgeving is er een artikel voorzien om verdere dubbele successierechten te vermijden. Voor Vlaanderen is dit artikel 2.7.5.0.4 VCF dat ervoor zorgt dat de buitenlandse successierechten, die men betaalt op buitenlands onroerend goed, mag verrekenen met de Vlaamse erfbelasting op ditzelfde onroerend goed. De andere gewesten kennen eenzelfde artikel (art 17 W.Succ). Maar de aandachtige lezer zal merken dat er enkel sprake is van successierechten op onroerende goed en niet op roerende goederen ! M.a.w. daarvoor is er geen verrekening voorzien, wat resulteert in een dubbele belasting.
Art 2.7.5.0.4 VCF : “ Als het actief van de nalatenschap van een rijksinwoner onroerende goederen bevat die in het buitenland liggen en die in dat land aanleiding geven tot het heffen van een erfbelasting, wordt het verschuldigde successierecht, in de mate waarin het de belastbare waarde van die goederen treft, verminderd met het bedrag van de in dat land geheven belasting, omgerekend in euro, op de datum van de betaling van die belasting.
De vermindering, vermeld in het eerste lid, wordt alleen toegekend als aan het bevoegde personeelslid een behoorlijk gedateerd betalingsbewijs van een in het buitenland betaalde erfbelasting wordt voorgelegd, samen met een door de bevoegde overheden eensluidend verklaard afschrift van de aangifte die ze hebben ontvangen en de berekening van de belasting die ze hebben vastgesteld.
Als voor dezelfde nalatenschap zowel de vermindering, vermeld in het eerste lid, als het abattement, vermeld in artikel 2.7.3.2.12, genoten kan worden, wordt de vermindering, vermeld in het eerste lid, eerst toegepast. “.
Kortom een verrekening voor het Spaanse buitenverblijf is mogelijk, maar voor de Spaanse effectenportefeuille is dat niet het geval.
Dat dit een aanzienlijke factuur kan teweeg brengen hoeft weinig verbeelding. Zeker wanneer het dan nog verdere erfgenamen zijn dan kinderen.
Maar hierin is recent verandering gekomen …
Op 3 juni 2021 heeft het Grondwettelijk Hof geoordeeld dat de beperking van de verrekenbaarheid van buitenlandse successierechten tot onroerende goederen, niet verenigbaar is met het grondwettelijke gelijkheidsbeginsel. Het ging hem daar over een casus van een overledene met aanzienlijke Spaanse banktegoeden. Het Hof oordeelde dat het gemaakte onderscheid tussen roerende en onroerende goederen niet door de beugel kon.
Kortom volgens het Grondwettelijk Hof stelt dat er dus ook een verrekening moet plaats vinden van de Spaanse successierechten ook wat het roerend vermogen betreft op de Belgische successierechten en niet enkel op het onroerend vermogen.
Bijkomend wordt er door het Hof geoordeeld dat dit ook voor het verleden opgaat. M.a.w. er kan voor wie met een dubbele taxatie geconfronteerd werd nog een bezwaar ingediend worden. Ook een ambtshalve ontheffing kan nog. verzoeken. Erfgenamen hebben dus steeds de mogelijkheid om een bezwaar in te dienen tegen de gevestigde aanslag binnen de normale bezwaartermijn, namelijk drie maanden en drie dagen (art 3.5.2.0.1 VCF) . Daarnaast kan overeenkomstig artikel 3.6.0.0.1 VCF ook binnen de vijf jaar ambtshalve ontheffing van te veel betaalde erfbelasting verleend worden. Interessant om weten …
Vlabel heeft zich ondertussen er zich bij neergelegd.
Zie het standpunt Vlabel (Standpunt 21042) : “Bij zijn arrest van 3 juni 2021 heeft het Grondwettelijk Hof evenwel geoordeeld dat het onderscheid dat door de bepaling van het huidige artikel 2.7.5.0.4 VCF (voorheen art. 17 W. Succ.) wordt gemaakt tussen onroerende en roerende goederen ongrondwettelijk is.
In navolging van voornoemd arrest en in afwachting van een decretale oplossing, zal Vlabel de toepassing van artikel 2.7.5.0.4 VCF niet meer beperken tot in het buitenland gelegen onroerende goederen maar eveneens toepassen als het gaat om roerende goederen.
De in artikel 2.7.5.0.4 VCF gebruikte term “erfbelasting” zal daarbij in de ruime zin worden geïnterpreteerd, m.a.w. in de zin van “belasting geheven omwille van het overlijden”.”
